İsveç’in Soğuk Savaş’tan sonra,  ABD ve 6 Nato ülkesiyle birlikte yaptığı en büyük askeri tatbikat tepki ve protesto gösterileriyle karşılanıyor. Başkent Stockholm başta olmak üzere bir çok yerleşim biriminde ABD, Nato ve İsveç Hükümeti’nin NATO ile yaptığı tatbikat protesto ediliyor.

İsveç Parlamentosu, geçtiğimiz yılın mayıs ayında ‘Ev Sahibi Ülke Anlaşması” olarak adlandırılan NATO ile ortaklaşa tatbikatlar yapılmasına ve kriz durumunda NATO askerlerinin ülkede konuşlandırılmasına olanak tanıyan anlaşmayı imzaladı. 

‘Aurora 17’ adı verilen 21 bin askerin katılacağı kara, hava ve denizde yapılacak tatbikat 11-29 Eylül tarihleri arasında yapılıyor. Tatbikata ABD’den 1435, Nato ülkeleri Fransa, Estonya, Litvanya, Norveç ve Danmarka’dan 570, İsveç’ten 19 bin asker katılıyor.

Baltık Denizi’nde iki büyük savaş gemisi, Götborg’de Patriot Füzeleri, Mälardalen’da zırlı savaş araçları ve Gotland Adası’nda Chinook ve Apache helikopterlerinin katılacağı tatbikatlar yapılacak.

Savaş karşıtı ve devrimci örgüt ve kuruluşlar, tatbikatın bir NATO tatbikatı olduğunu belirterek NATO’yu protesto ederken, ordu ve hükümet yetkilileri, tatbikatın NATO tarafından yapılmadığını öne sürüyor ve savaş karşıtlarını dezenformasyonu yaygınlaştırmakla suçluyor. 

SOĞUK SAVAŞ’TAN SONRAKİ EN BÜYÜK ASKERİ TATBİKAT

Soğuk Savaş’tan sonra İsveç’te gerçekleştirilen en büyük tatbikat olan ”Aurora 17” savaş karşıtlarının yanı sıra hükümette bulunan Sosyal Demokrat İşçi Partisi ve Çevre Partili eski bakan, milletvekilleri ve üst düzeydeki parti yönetcilerinin de tepkilerine yol açtı. 

Olof Palme’nin yakın çalışma arkadaşlarından eski Dış Yardım Bakanı Pierre Schori, kesinlikle NATO’ya karşı olduğunu belirterek ”NATO’yla yakınlaşmak güvenliği değil tersine güvensizliği ve karşı tepkileri arttırır. Soğuk Savaş’ın bitiminden sonra Baltık’da halkı ve belediyeleri sivil savunma için örgütledik. Bu, uzun süreli barışın sağlanması gerekliydi ama buna uyulmadı” diyerek İsveç’in NATO ile ortak tatbikat yapmasına tepki gösterdi. 

Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin ağır toplarından eski Savunma Bakanı Thage G Peterson da, “İsveç Hükümeti’nin çizgisi askeri olarak İsveç’in tarafsız olmasını gerektirir. Ama o zaman savunma politikasında hem ABD hem de Rusya’yla aynı dil ve aynı tonda konuşmamız gerekir. Eğer bunu yapmıyorsak tarafsız ve askeri olarak da bağlantısız değiliz” açıklamasını yaptı.

YEŞİLLER’DE NATO ÇATLAĞI

Çevre Partisi Yeşiller eski Eş Başkanı Birger Schlaug, NATO yanlısı politika izlemekle suçladığı hükümeti eleştirdi ve bir toplantıda ”Bizimle birlikte değilseniz İsveç’e karşısınız” diyen Savunma Bakanı Peter Hultqvist’i NATO ve Aurora 17 tatbikatı karşıtı sesleri tehditle susturmaya çalışmakla suçladı.

”Kökleri barış hareketinde olan bir partinin eş başkanlarının bu oyuna katılması anlaşılır değil” diyerek kendi partisini eleştiren Schlaug, Savunma Bakanı Hultqvist’in de görevden alınmasını istedi.

Geçmişte Yeşiller içinde önemli görevler üstlenmiş 3 milletvekili; Carl Schlyter, Annika Lillemets ve V Mutt, barış sorunu ve NATO konusunda mevcut yönetimle aralarında ciddi görüş ayrılıkları olduğunu belirterek önümüzdeki yıl yapılacak seçimlerde Yeşiller’den aday olmayacaklarını açıkladı.

NATO tatbikatına geçmişte sağ hükümetler döneminde Savunma Bakanlığı ve Irak’taki kitle imha silahlarını denetlemekle görevlendirilen Birleşmiş Milletler’in eski silah denetçisi Hans Blix de tepkili.

“Gerekli kaygı ve tırmanmaya yol açıyor. Bunun yerine gerginliklerin azaltılması gerekirdi” diyen Blix,  bölgenin askerileştirilmesine ve Aurora 17 tatbikatının yapılmasına karşı çıktı. 

ASKERİ TATBİKAT DEĞİL ULUSLARARASI DAYANIŞMA

Barış ve insan hakları savunucuları da NATO tatbikatını protesto etmek için panel, konferas ve gösteriler düzenliyorlar. İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen gösteride konuşan Stockholm Belediyesi Konut Müdürü Ann-Margarethe Livh, İsveç’in NATO ile ortak tatbikatlara yapmasına karşı olduklarını söyledikten sonra hükümetin silah tekelleri ve askeri tatbikatlar yerine uluslararası dayanışmaya kaynak aktarmasını talep etti. .

Seko Sendikası 11 Nolu Şube Başkanı Yannis Kostantis de, hükümetin yürürlüğe koyduğu özelleştirme ve taşeronlaştırma politikaları ile dış politikada Amerikancı ve NATO’cu bir çizgi izlemesi arasında bağlantı olduğunu söyledi. İşçi ve emekçilere emperyalizm ve NATO’ya karşı mücadeleyi yükseltmeleri çağrısında bulundu.  

Murat KUSEYRİ
Stockholm