Afganistan’da cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası aylardır süren karışıklıklar dün sağlanan uzlaşı ile sona erdi.

2 adayın uzlaşı hükümeti kurulması konusunda anlaşmasına rağmen Afganistan halkı yaşanan gerilimler sonucu son durumdan hiç memnun olmadıklarını ve oyların açıklanmamasından dolayı tepkili olduklarını dile getirdi.

Afganistan’da yaşanan karışıklıklar ve kaos döneminden hiç memnun olmadıklarını dile getiren kumaş dükkânı sahibi Seyfullah, “Altı aydır seçim oldu, sonuçlar açıklanacak diye biz hiç iş yapamadık, elimizdeki parayı da harcadık. Bugün ise iki adayda seçimi kazandı, bana göre bunun hiçbir manası yok ve bu seçim sonuçsuz bir seçim olmuştur. Bu iki adayın aynı anda hükümeti kurması bana göre sorunları daha da artıracaktır” dedi. Kullandıkları oyların hiçbir önemi olmadığını gördüklerini de kaydeden Seyfullah, bu yüzden bir daha oy kullanmayacağını dile getirdi.

Bir başka Kabil esnafı Müşteba ise gelinen bu durumu bir aracın iki şoförü olmasına benzettiğini ifade ederek, her iki adayın da devlet yönetimini kendi yönlerine çekeceğini, devletin paylaşıldığını ve Afganistan’ı daha zor günlerin beklediğini dile getirdi. Müşteba, “İnsanların parmakları kesildi, canlarını kaybettiler, onlarca güvenlik gücü seçim sürecindeki saldırıda hayatını kaybetti. Eğer ki imkân olsa ben kullandığım oyu geri istiyorum” dedi. Müşteba ayrıca, “Allaha yemin olsun ki ben hayatta oldukça bir daha asla oy kullanmayacağım çünkü bizim oyumuzu dikkate alan yok” diye ekledi. Bölge esnafı Hacı Nimetullah da seçimin kendilerine bir fayda sağlamadığını ifade ederek, “Bu seçim Afgan halkının faydasına olan bir seçim olmadı. Gördük ki bizim oyumuz hiç bir önem arz etmiyormuş. Oy kullanan halkın değil yabancıların istediği oldu” dedi.

Afganistan halkı seçimler sonrası sosyal medya üzerinden de tepkisini göstermeye devam etti. Birçok kullanıcı 2 adayın yönetimde olmasına tepki gösterirken özellikle Twitter üzerinde “Biz bir tane cumhurbaşkanı seçmek için sandık başına gitmiştik. Şimdi ise cumhurbaşkanını seçtik, İcracı yönetici ise hediye olarak verildi. Bir alana bir bedava” şeklinde yorumlar yapıldı.

Afganistan’da ilk turu 5 Nisan’da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hiçbir adayın yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması sonrası en çok oyu alan 2 aday Eşref Gani Ahmadzai ve Abdullah Abdullah 14 Haziran’da yapılan ikinci tur seçimlerine katılmıştı. İkinci tur seçimlerin ardından Abdullah Abdullah seçimlere hile karıştırıldığını iddia ederek, seçim sonuçlarını kabul etmeyeceklerini açıklamıştı. Açıklamalar sonrasında ABD ve BM devreye girerek iki adayı uzlaştırma yoluna gitmişti. ABD Dışişleri bakanı John Kerry, Temmuz ve Ağustos aylarında Kabil’i ziyaret ederek her iki adayı da masaya oturtmayı başarmıştı. Ancak adayların anlaşamaması sonrası Eşref Gani’nin isteğiyle ikinci turda kullanılan oyların tekrar sayılması istenmişti. BM sekiz milyondan fazla oyun yeniden sayılması için yüzlerce yabancı gözlemciyi Afganistan’a getirmişti ve oylar yeniden sayılmıştı. Oy sayma işlemleri sırasında adaylar yeniden bir araya gelse de görüşmelerden herhangi bir sonuç çıkmamıştı.

Uzun süre devam eden anlaşmazlıklar döneminde Abdullah Abdullah seçim sonuçlarını kabul etmek için birçok şart ortaya koydu. Bunların başında Afganistan’da mevcut yönetimde bulunmayan “İcracı Yönetici” adında başbakana benzer yetkilere sahip bir makam oluşturulacak ve bu makamı seçimde ikinci olan kişi alacaktı. Diğer önemli bir isteği de seçim sonuçlarının açıklanmaması sadece kimin cumhurbaşkanı olacağı kimin ise icracı yönetici olacağının belirtilmesiydi. Abdullah ayrıca İcracı yöneticinin Cumhurbaşkanı gibi önemli makamlara atama yapabilmesini istemişti. ABD ve BM’nin iki aday anlaşma sağlamazsa Afganistan’a yapacakları yardımları keseceklerini söylemesi sonrasında Eşref Gani’nin üzerindeki baskılar arttı ve diğer ülkelerin yardımları olmadan Afganistan’ın ayakta kalamayacağını bilen Gani, antlaşmaya evet demek zorunda kaldı.

Dün imzalanan anlaşma sonucunda Abdullah Abdullah seçimlerde ikinci olmasına rağmen başbakan yetkilileriyle donatılmış İcracı yönetici koltuğunu garantiledi. Akşam saatlerinde Seçim Kurumu tam da Abdullah’ın istediği şekilde Eşref Gani Ahmedzai’nin yeni cumhurbaşkanı olduğunu, Abdullah’ın ise Afganistan’ın yeni icracı yöneticisi olduğunu ilan etti. Yüksek Seçim Kurumu seçimlerde hangi adayın yüzde kaç oy aldığını veya kaç milyon oy aldıklarını ise açıklamadı.

Kaynak: IHA